Boer en maatschappij
Misschien heb je al gehoord dat boeren verplicht zijn om te oogsten volgens een vaste datum, ongeacht de omstandigheden. In dit artikel leggen we uit wat deze planning (red. kalenderlandbouw) inhoudt, wat de negatieve gevolgen hiervan zijn en wat dit voor jou als Nederlandse burger betekent.
Kalenderlandbouw is een werkwijze waarbij boeren worden gedwongen om hun gewassen te zaaien en te oogsten op specifieke data in een jaar, ongeacht de (weers)omstandigheden. Het doel is dat zo snel mogelijk na de oogst dezelfde grond vrijgemaakt wordt voor vanggewassen die stikstof binden in de bodem. Deze gewassen, zoals gras of wintertarwe, nemen stikstof op uit de bodem. Hierdoor vindt er minder uitspoeling van nitraat naar grond- en oppervlaktewater plaats en verbetert de waterkwaliteit. Voor vanggewassen geldt dat hoe eerder ze zijn gezaaid, hoe groter de opname van stikstof is.
Helaas heeft kalenderlandbouw enkele grote nadelen. Ten eerste houdt het geen rekening met de grilligheid van het weer. Het klimaat kan erg onvoorspelbaar zijn en variëren van jaar tot jaar. Door vast te houden aan een strikte kalender, kunnen boeren gedwongen worden om te zaaien of te oogsten onder ongunstige omstandigheden, zoals hevige regenval of juist extreme droogte. Dit kan de kwaliteit en opbrengst van de gewassen negatief beïnvloeden.
Ten tweede heeft kalenderlandbouw gevolgen voor het milieu. Als boeren gedwongen worden om op een specifieke datum te zaaien of te oogsten, kan dit leiden tot een hoger gebruik van gewasbescherming en kunstmest. Dit komt doordat bepaalde plagen en ziekten op specifieke tijdstippen in het seizoen optreden, en boeren genoodzaakt zijn om preventieve maatregelen te nemen, zelfs als deze wellicht niet nodig zijn. Dit heeft een negatieve impact op de biodiversiteit en de kwaliteit van onze bodem en water.
Wat betekent dit nu voor jou als Nederlandse burger? Ten eerste kan kalenderlandbouw invloed hebben op de beschikbaarheid en kwaliteit van ons eten in de supermarkten. Als boeren onder druk staan om op een vast moment te oogsten, kan dit leiden tot een overschot van bepaalde gewassen op een bepaald moment, gevolgd door schaarste op andere momenten. Dit kan leiden tot hogere prijzen en een beperkte keuze aan verse producten gedurende het jaar.
Daarnaast kan kalenderlandbouw gevolgen hebben voor de smaak en voedingswaarde van ons eten. Gewassen die onder ongunstige omstandigheden worden geteeld, hebben vaak minder tijd om te rijpen en kunnen daardoor minder smaakvol zijn.
Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van deze problemen en nadenken over alternatieve benaderingen van landbouw. Een meer flexibele aanpak, waarbij boeren kunnen reageren op de lokale omstandigheden en het weer, kan leiden tot gezondere gewassen, een beter milieu en een gevarieerdere keuze aan eten voor jou.
Laten we hopen dat er in de toekomst meer aandacht komt voor duurzame landbouwmethoden die de flexibiliteit bieden die nodig is om de uitdagingen van een veranderend klimaat het hoofd te bieden, zonder concessies te doen aan de kwaliteit van ons voedsel.
